Nghịch Lý Cơn Đói và Fasting

Hồi nhỏ, mình thường xuyên được bảo “Ăn sáng là bữa quan trọng nhất”. Không chỉ người thân gia đình nói mà TV cũng thường xuyên có những quảng cáo về việc này (đặc biệt là quảng cáo Milo). Ngoài ra một biến thể khác là câu nói “Không ăn sức đâu mà học!?

Vậy là hồi nhỏ, gần như không bao giờ mình bỏ bữa. Ngày 3 bữa đều đặn: sáng ăn xôi/bánh mì, trưa ăn bán trú ở trường, tối ăn cơm nhà — thói quen ăn uống rất điển hình ở Việt Nam.

Cái suy nghĩ về tầm quan trọng của bữa sáng, và việc “phải ăn đủ mới có sức” cũng ăn sâu vào tiềm thức từ nhỏ. Và thực ra nghe cũng hợp lý, nên mình chưa bao giờ đặt câu hỏi là liệu thói quen đấy có hợp lý không?

Quảng cáo về bữa sáng nhan nhản

Hiểu Nhầm Sức Khỏe

Đến khi lớn lên và bắt đầu tìm hiểu nhiều nguồn thông tin, mình mới được biết về một số “myth” (hiểu nhầm) về sức khỏe mà rất nhiều người không biết:

  • Khi bị ốm cần bổ sung vitamin C. Đúng là khi đi thăm người ốm thì ai cũng nghĩ đến mang cam hay quýt để bổ sung vitamin C. Và đúng là vitamin C rất quan trọng cho hệ miễn dịch và khả năng phục hồi tổn thương, nhưng đấy là khi mình nạp đủ vitamin C thường xuyên. Khi bị ốm rồi mới cuống cuồng nạp thì không có tác dụng. Ngoài ra khi thông qua đường tiêu hóa, cơ thể cũng không hấp thụ được quá nhiều Vitamin C.
  • Uống 2 lít nước mỗi ngày. Lượng nước cơ thể cần phụ thuộc rất nhiều vào mức độ hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên thực tế là mình cần khoảng 2 lít chất lỏng, tức là đã bao gồm nước trong cả thức ăn rồi. Lượng nước lọc thực tế mình cần ít hơn 2 lít rất nhiều.
  • Vừa ăn vừa đọc/xem TV có hại. Không có nghiên cứu nào chứng minh việc này.
  • Ăn cà rốt giúp sáng mắt. Cái này xuất phát từ tình báo Anh từ thế chiến để lừa quân Đức chứ thực ra không phải.
  • Ăn nhiều trứng gây cholesterol/mỡ máu. Cũng không phải nốt.

Ngay bây giờ mình chỉ nhớ được một vài điều ở trên. Nhưng có lẽ hiểu nhầm lớn nhất là về việc phải ăn sáng, và phải ăn đủ 3 bữa/ngày.

Fasting

Hồi nhỏ cứ nghe là “không ăn sáng là ngất xỉu đấy!”, và nhất là thỉnh thoảng đọc tin về một số bạn học sinh đúng là ngất xỉu giữa giờ vì bụng đói (mà thực ra là vì thiếu đường trong máu), mình càng thấy tin chắc vào việc ăn sáng hơn. Đến khi lớn lên tìm hiểu và biết thông điệp “bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất” có xuất phát từ chiến dịch marketing của một công ty — đoán xem — sản xuất bữa sáng, mình mới thấy ok hơn với việc bỏ bữa.

Trong khoảng từ 2016 đến 2018 mình không ăn sáng. Kết quả là không thấy yếu đi chút nào, mà thậm chí còn tỉnh hơn và khỏe hơn. Quan trọng nhất là buổi sáng thấy nhẹ nhõm và linh hoạt hơn hẳn vì không phải mất thời gian chọn thức ăn rồi đợi tiêu hóa nữa.

Thời gian gần đây mình đọc về fasting (nhịn ăn trong một khoảng thời gian cố định) và hiểu thêm về những lợi ích của việc hạn chế nạp thức ăn. Vậy là trong một số khoảng thời gian nhất định, mình chỉ ăn một bữa một ngày. Và vẫn duy trì cường độ tập tương đối cao, tập cardio và sức mạnh liên tục.

Việc ăn 3 bữa/ngày thực ra là gần đây từ hồi xã hội công nghiệp hóa mới có, còn tổ tiên con người suốt hàng trăm nghìn năm đi săn bắn hái lượm làm sao có được nguồn thức ăn ổn định, vậy nên việc chỉ có 1 bữa ăn trong 2-3 ngày là rất bình thường. Cơ thể được tiến hóa cho việc ăn ít bữa trong một thời gian dài.

16/8 là chế độ fasting phổ biến: chỉ ăn trong một khung 8 tiếng, 16 tiếng còn lại nhịn

Bản thân mình từ những ngày fasting ăn 1 bữa, mình nhận ra những điểm lợi rất hay:

  • Không còn cảm giác đói. Với những người quen ăn đủ bữa thì chỉ cần thiếu 1-2 bữa là sẽ bị đói, cồn cào và cảm giác không có sức. Với mình thì lâu lắm rồi mình không có cảm giác đói. Có những ngày ăn tối từ 6pm, hôm sau cả ngày không ăn gì và vẫn đi lại làm việc vận động như bình thường, đến 9pm mới ăn (thức là 27 tiếng liên tục không ăn) nhưng mình vẫn không hề có cảm giác đói bụng hay khó chịu. Việc kiểm soát cảm giác đói, không để bị phụ thuộc, là một khả năng rất hay.
  • Tiết kiệm thời gian. Những việc như nghĩ đến phải ăn gì, đi ăn, rồi ăn xong phải nghỉ ngơi, tốn rất nhiều thời gian mà đến khi bỏ bữa mình mới nhận ra.
  • Năng lượng cao. Nghe có vẻ ngược đời nhưng khi fasting mình nhận thấy là khả năng tập trung, mức độ năng lượng, hoạt bát đều cao hơn so với khi ăn nhiều. Thỉnh thoảng mình vẫn ăn trưa, nhưng cứ ăn xong là lại buồn ngủ uể oải, căng phưỡn bụng. Khi fasting thì năng lượng của cơ thể không bị dành cho việc ăn uống và tiêu hóa quá nhiều nữa.
  • Không lo thừa cân. Cái này quá đơn giản,nhưng khi fasting thì việc tăng cân là gần như không thể xảy ra.
  • Tập khỏe hơn. Nghe có vẻ ngược đời nhưng mình thường xuyên tập nặng, chạy bộ dài khi bụng trống rỗng và thấy còn khỏe hơn. Chính những lần ăn cái gì trước khi tập mới thấy khó chịu.

(Đây cũng là một điều khiến nhiều người bất ngờ, vì mọi người nghĩ là mình tập thể thao và thi đấu cường độ cao nên phải ăn nhiều lắm, nhưng thực ra mình ăn rất ít.)

Bản thân mình không phải dân fasting nặng vì mình chỉ fast 1-2 tuần, và trong đó thỉnh thoảng mình vẫn ăn sáng hoặc ăn vặt. Nhưng không thể phủ nhận những lợi ích quá lớn của fasting. Sau này nếu có điều kiện chuẩn bị chắc chắn mình sẽ cố gắng duy trì fasting thường xuyên nhất có thể.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *